Saç ekiminde ilk tanımlanan (1930, Japon doktor Okuda) ve son 10 yıldır ülkemizde ve tüm dünyada yaygınlaşan bir tekniktir. Bu teknikte verici alandan saç kökleri (folliküler unit / FU) özel silindirik punch bıçakları ile tek tek toplanır.
Günümüzdeki punchlar 1930 lu yıllardakilerden farkı olarak boyutları çok çok küçülmüş, hassaslaşmış, dış çapları iç çapları ile beraber küçülmüştür. Tabiki 1930’lardaki deneysel ekimler ile kıyaslanamayacak oranda tek seansda çıkarılan graft sayısı çok fazla artmıştır.
Manuel FUE punch
SAÇ ÇİZGİSİNİN OLUŞTURULMASI VE EKİLECEK ALANIN BELİRLENMESİ
Saç çizgisi kişiye özeldir. Doktorun tecrübesi, kişinin anatomik özellikleri, saç dökülmesinin şekli ve boyutu ile kişinin yaşı oluşturulacak çizginin şeklini belirler.
Saç çizgisi ve verici alan yanılgıya düşmemek için saçlar kısaltılmadan önce belirlenmelidir.
EKİLECEK OLAN ALANIN BÜYÜKLÜĞÜNÜN HESAPLANMASI
Bir çok merkez tarafından göz ardı edilen bu uygulama, kafa şeklinin farklılıklarından ortaya çıkabilecek hataları minimuma indirmek için elzemdir.
Bu yapılarak gerekli olacak kök sayısı tama yakın hassasiyet de hesap edilebilmekte gereksiz yere fazla kök çıkarılması ya da operasyon sonunda çıkarılan kök sayısının yetersiz kalması gibi istenmeyen durumlarla karşılaşılması olasılığını minimuma indirilir.
Bunun için bir strech film, bir milimetrik kağıt ve bir pilot kalem ile 5-6 dk yeterli olmaktadır.
Ekim alanı kopyalanıp, büyüklüğü milimetrik kağıt yardımıyla CM kare cinsinden tam olarak hesaplanır.
Saç çizgisi ve ekilecek alan belirlenip işaretlendikten ve büyüklüğü hesaplanıp ihtiyaç olan minimum kök sayısı belirlendikten sonra sonra saçlar tamamen kısaltılır.
Lokal anestezinin ardından bölge antiseptik solüsyonlarla temizlendikten sonra kök toplama işlemine başlanır.
Toplama işleminde genellikle yüz üstü pozisyon kullanılır ve bu işlem yaklaşık 1 ila 3 saat kadar sürebilmektedir.
FUE tekniği ile İhtiyaca, verici (donör) alandaki saç sıklığına ve ekibin teknik kapasitesine göre bir seansta 4500 hatta 5000 FU sayılarına ulaşılabilmektedir. Bu en iyi şartlar için geçerli bir rakamdır. Zira ekibin tecrübesi ve teknik kapasitesi yeterli olmasına rağmen kişinin donör alanında yeterli saç yoksa bu rakamlara ulaşılamaz.
Kişinin çok büyük bir açıklığı var (Norwood VI-VII / hem tepe hem ön taraf dökülmüş ise) ihtiyaç olan kök sayısı 4500 ün üzerinde ise bu genellikle teknik kapasite ve kişinin sağlık durumu da göz önüne alınarak iki ayrı seansta planlanır. Zira 3500 FU nin üzerindeki ekimler hem ekip hem hasta için zahmetli ve zaman alıcı olmaktadır.
Tüm bunlara rağmen bir çok vaka ve dökülme şekli için 2500-3000 kök bir seans için yeterlidir.
FUE çok kıvırcık (zencilerde olduğu gibi) veya çok ince telli saçlı kişiler için çok uygun bir teknik sayılmaz. Bu tarz kişiler için son yıllarda özel punch bıçakları geliştirilmiş olsa da böyle kişilerde daha ziyade FUT tekniği tercih edilmelidir.
FUE punchları ile kesilmiş ve toplanmış (harvesting) folliküler üniteler ve birkaç güne kapanacak olan boşluklar
Toplanan kökler petri dishlerde ringer laktat, SF (serum fizyolojik) ya da özel saklama solüsyonların da ekim aşamasına geçene kadar 4 santigrat derecede saklanır. Bu sürenin çok uzaması bazen ekim başarısını olumsuz etkileyebilmektedir.O yüzden kökler çıkarıldıktan sonra mümkün olan en kısa sürede ekilmelidir.
Petri dish’de özel solüsyonlarda saklanan kökler
KANALLARIN AÇILMASI
Ekilecek olan alana toplanmış olan her bir kökün büyüklüğüne uygun bir kanal açılır. Bunun için özel milimetrik kesilmiş chisel blade denilen bıçaklar ve onların takıldığı handle’lar kullanılır.
Bu işlem öncesinde de bölge antiseptik solüsyonla temizlenip lokal anestezi uygulanır.
0,1 mm hassasiyetde kesilmiş değişik boyutlardaki chisel blade’ler (kanal bıçakları)(0,6-1,3 mm)
Kök kanal uyumunu ve kök yönlerinin doğruluğunu garantileyen hassas ölçülerdeki farklı bladeler
Bladelerin handle (tutucu) ‘a kök derinliğine göre ayarlanarak takılması kökün derine gömülmesini önler
KÖKLERİN EKİLMESİ
Bu işlem için jeweler forceps denilen çok ince uçlu pensetler kullanılır. Toplanıp petri dishlerde buzdolabında saklanan kökler bu özel pensetler kullanılarak önceden açılmış olan kanallara yerleştirilir. Placing (ekim aşaması) denilen bu aşama çoğunlukla yardımcı sağlık personeli yada hemşirelerce yapılır.
Fakat özellikle saç çizgisi, taç bölgesi ve şakak gibi saç yön ve doğrultularının çok önem arzettiği kısımlar bizzat doktor yada en tecrübeli sağlık personeli tarafından ekilmelidir.
Ekim işlemi süresi ekibin tecrübesi , cilt tipi ve kök yapısına göre 1 ila 4 saat kadar sürebilmekte, bazen “poping” (ekilen köklerin yerinde durmayıp tekrar çıkması) nedeniyle çok çok zor olabilmektedir.Bu yüzden poping ihtimali her zaman için düşünülerek çıkarılacak olan kök sayısında makul olmakta yarar vardır, keza poping olup olmayacağı önceden kestirilememektedir.
Birçok vakada 2500-3000 kök sadece frontal bölge yada sadece tepe bölgesinin kapatılması için yeterli olmaktadır. Bu sayıların üzerine çıkılması operasyon süresinin uzamasına ,saçlı deri kan dolaşımının yetersiz olduğu bazı kişilerde zayıf büyümeye yol açabilir.Çok gerekmedikçe bu sayıların üstüne çıkılmaması ekim başarısını ve operasyon konforunu en üst düzeyde tutacaktır.
Ekim sonrası işlem artık bitmiştir. Ertesi gün ve takip eden haftada ekilen bölgede kabuklanma oluşacaktır.
En fazla 15 gün içinde tüm kabuklar dökülür ve kökler bir miktar uzar. Ve yaklaşık bir ay içinde de ekilen tüm saçlar dökülür. Dökülenler ekilen köklerin içinde olan saçın keratin kısmıdır, bu kökün döküldüğü anlamına gelmez, kökler sağlam ve canlı bir şekilde ekildikleri yerlerdedir. Sadece 2-3 ay süren uyku fazına (telojen faz) girmiştir. Buna şok dökülmesi denilip geçici bir dökülmedir, 2-3 ay zarfında bu kökler tekrar anagen faza (doğurgan) faza girerek saç üretmeye başlar ki bu saçların çıkmaya başlama aşamasıdır.
Ekimden iki gün sonra görülen kabuklanma
Saçlar yıkanırken ilk 1 hafta içinde başlayan dökülme yukarıda bahsedilen geçici şok dökülmedir. En önemli özelliği herhangi bir kanama ile beraber olmayıp, ağrılı ve acılı olmamasıdır.
Özellikle ilk 3 gün içinde darbe, kuvvetli ve sert yıkama sonrası kanama ile beraber olan dökülme gerçek follikül kaybı anlamına gelir. Bu yüzden özellikle ekim sonrası ilk 4-5 gün çok dikkat edilmeli yıkama çok hassas bir şekilde yapılmalı, kuruturken ovuşturulmamalı ve darbelerden kaçınılmalıdır.Bu şekilde kök kaybı minimuma indirilir.
Yani, özetle dökülme ile beraber kanama yoksa kök kaybıda yok denilebilir.
Vertex ekimi sonrası kabuklanma
SAÇLARIN ÇIKMASI
Ekilen saçların çıkmaya başlaması 2 ila 3 ay alabilmekte, tüm saçların çıkması ve kalınlaşması ise yaklaşık 1 sene sürmektedir.
Bazen tüm saçların çıkması 4 ay kadar kısa 16 ay kadar uzun olabilir.
Genelleme yapacak olursak yaklaşık 8-10 ay sonunda saçlar son şekline çok yakın bir görünüm almıştır.
Ekilen saçların çok zayıf yada hiç çıkmama veya çıktıktan sonra dökülme olasılığı çok küçükte olsa vardır.
İki ay sonra yeni çıkmakta olan saçlar
Ekim öncesi
Kişiye has uygun saç çizgisi seçenekleri düşünülüp kişi ile paylaşılıp görüşü alınıyor
Mutabık olunan makul saç çizgisine karar verilip çizim tamamlanıyor ve saçlar kısaltılıyor
Ekimden 6 ay sonra
ASİMETRİK SAÇ ÇİZGİSİ DAĞILIMI VE DOĞAL SONUÇLAR
TEPE (VERTEX / TAÇ BÖLGESİ )
Ekim öncesi planlama
Ekim işlemi yeni bitmiş
Ekim sonrası kabuklanma (1 gün sonra)
1 yıl sonra doğal yönlerinde uzayan saçlar
DİKKAT !!! Vertex bölgesi için frontal (ön bölge) bölgeden farklı olarak, çok küçük açıklıklar hariç bir çok vakada daha sık görünüm için ikinci bir sıkılaştırma seansı gerektirir .Ekim sonrası taç bölgesi yönlerinin doğallığına dikkat edin
Vertex bölgesinin doğal yönlerinde kanallarının açılması ve ekilmesi büyük dikkat ve hassasiyet gerektirdiğinden ve zor olduğundan vertex ekimleri ayrı bir seans olarak planlanmalıdır.
Bu işlem çok zaman aldığından bir çok merkez tarafından bu hassasiyet gösterilmemekte, (özelliklede ön ve tepe ekimleri aynı seansda yapıldığında) sonuçta da doğal yönünde uzamayan saçlar yeterli sık görünümü de sağlayamamaktadır.
Bu yüzden vertex(tepe) ekimlerine özel bir hassasiyet gösterilmeli ve mümkün olduğunca ve çok gerekmedikçe frontal bölge ekimleri ile aynı seansta yapılmamalıdır.